De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een recente uitspraak bepaald dat het niet is toegestaan om het vergunningvrij bouwen op grond van artikel 2, onderdeel 3 van bijlage II van het Bor via in de bouwregels van een bestemmingsplan uit te sluiten.

Wat was de situatie?

De gemeenteraad had aan een strook met de bestemming “Tuin” ook de “specifieke bouwaanduiding – 1” toegekend en daarmee beoogd niet alleen vergunningvrije bouwwerken als bedoeld in artikel 3, aanhef en onderdeel 1, van bijlage II van het Bor, uit te sluiten maar ook de vergunningvrije bijbehorende bouwwerken als bedoeld in artikel 2, aanhef, onderdeel 3, van bijlage II van het Bor. De Afdeling was het niet eens met die regeling. Volgens artikel 2.3, tweede lid, van het Bor geldt namelijk voor de in artikel 2 van bijlage II van het Bor vermelde categorieën gevallen dat indien wordt voldaan aan de daarbij genoemde randvoorwaarden dat die bouwwerken zijn uitgezonderd van de vergunningplicht voor zowel de activiteit bouwen als de activiteit gebruiken. Dat betekent dat die bouwwerken niet getoetst kunnen worden aan het bestemmingsplan. Deze bouwwerken zijn dus, vergunningvrij, los van wat daarover is geregeld in het bestemmingsplan. De Afdeling verwijst daarbij naar de uitspraken van de Afdeling van 15 mei 2013, ECLI:NL:RVS:2013:CA0166, onder 9.5 en 8 augustus 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BX3911, onder 2.8.2).

Kan het vergunningvrij bouwen dan niet worden uitgesloten in een bestemmingsplan?

Jazeker, dat kan wel. De raad kan bijvoorbeeld wel een planregeling opnemen die vergunningvrij bouwen inperkt, bijvoorbeeld door de inrichting van het erf ten dienste van het gebruik van het hoofdgebouw te verbieden. Dat kan de gemeenteraad doen door in de planregels op te nemen dat de strook grond niet wordt aangemerkt als erf, in de zin van artikel 1 van bijlage II van het Bor. Onder die omstandigheden zouden de bepalingen die vergunningvrij bouwen van bijbehorende bouwwerken in de zin van artikel 2 van bijlage II van het Bor mogelijk maken, niet van toepassing zijn en is daarmee ook het vergunningvrij bouwen op grond van artikel 2 uitgesloten.